Uitkijkpost de Wallen (365): Souvenirshops onder vergrootglas

Afgelopen zaterdag stond er een tamelijk opzienbarende advertentie in het Parool afkomstig van de belastingdienst. Daarin werd gemeld dat deze dienst ‘de komende weken ruim 50 ondernemingen in de gemeente Amsterdam (gaat) bezoeken.’ Er zullen zogenaamde ‘waarnemingen ter plaatse/bedrijfsbezoeken’ worden verricht.

Met deze aankondiging is het verrassingseffect natuurlijk wel weg. Dus waarom staat dit zo expliciet in de krant? Adriaan Ros van de belastingdienst wil er alleen over kwijt dat de dienst aan de hele branche kenbaar wil maken dat ze bedrijfsbezoeken gaan doen. “De ervaring leert dat toeristenwinkels nog wel eens van eigenaar wisselen. Door een advertentie te plaatsen hopen we de gehele branche te bereiken. Het is ook een signaal richting de branche dat de belastingdienst actief optreedt.”
Het doel van de onderzoeken is vast te stellen hoeveel personen binnen de onderneming werken en het vaststellen van hun identiteit, aldus Ros. “Daarnaast wordt bedrijfsmatige informatie verzameld. Dat gaat om alle informatie die bedrijfsmatig bijgehouden moet worden. Denk aan het vastleggen van de dagomzet en de controle daarop, facturen, kasstaten etc. Daarbij richten wij ons op souvenir- en toeristenwinkels in het centrum van Amsterdam.” Dat onderzoek geschiedt juist tijdens openingstijden, omdat, aldus Ros, “het mede gaat om het verzamelen van bedrijfsinformatie en dat bevindt zich in de winkels.”

Afghanistan

Er zingen hier in de buurt natuurlijk al jarenlang verhalen rond van ondernemingen die nauwelijks klanten krijgen en toch een mooie dagomzet draaien, die geen BTW-nummer hebben, die niet ingeschreven staan bij de KvK, waarvan de huur wordt overgemaakt vanuit Afghanistan, enzovoort en zo verder.

Zoals gezegd: dat zijn geruchten, maar ze zijn hardnekkig. Soms hoor je ook wel eens iets in die richting uit betrouwbare bron, maar het probleem blijft natuurlijk altijd wel dat als je er consequenties aan zou willen verbinden, je het zult moeten bewijzen dat er iets niet deugt.

Eén manier om daar achter te komen is bijvoorbeeld een paar dagen lang posten voor zo’n winkel en daarna de omzet controleren. Als er drie mensen en een paardenkop binnen zijn geweest lijkt het toch zeer onwaarschijnlijk dat er een omzet is gedraaid van zeg, vijfduizend euro per dag. Maar zelfs dat kan want ook één klant kan voor vijfduizend euro spulletjes kopen. Het is uiterst onwaarschijnlijk, maar het kan. En deze manier van controleren is nogal arbeidsintensief.

Dat er aanwijzingen zijn dat er het één en ander mis is in deze sector zou je ook kunnen concluderen uit het feit dat op dit moment door het Regionale Informatie- en Expertise Centrum Amsterdam-Amstelland – dat zich richt op de bestrijding van ondermijnende criminaliteit –

onderzoek wordt gedaan naar de souvenirbranche. De conclusies die uit dit onderzoek rollen duiden er op dat deze branche in Amsterdam kwetsbaar lijkt te zijn voor diverse vormen van ondermijnende criminaliteit zoals illegale arbeid en belastingfraude. Ros: “De bedrijfsbezoeken die wij nu gaan doen, zijn fiscale onderzoeken zonder partners.” Met andere woorden: ook de belastingdienst gaat er nu eens een kijkje nemen. Waar precies en hoe ze dat doen, daarover wil de dienst vanzelfsprekend weinig kwijt.
Wat dit uiteindelijk zal opleveren? Ros: “Dat weet je vooraf nooit. Het doel van de onderzoeken is in ieder geval bevorderen dat de ondernemer juist en volledig aangifte doet en dat personeel verantwoord wordt. Verder willen we een bijdrage leveren aan de integrale aanpak van de branche en uitstraling naar andere ondernemers.”

Kunnen we meer van dit soort acties verwachten? Ros: “Jazeker, want toezicht en handhaving zijn taken van de belastingdienst. We doen echter geen uitspraken over wanneer, in welke branche en waar we dat doen.”

Willem Oosterbeek, Wallenbewoner, doet in vijfhonderd woorden regelmatig verslag van het dagelijks leven vanuit de beroemdste buurt van Nederland.