Uitkijkpost de Wallen (217): Voor paal gezet

De gemeente komt met een plan voor een “intelligente” toegang tot de Wallen. In de toekomst zullen hier – als alles doorgaat en dat voorbehoud moet wel worden gemaakt – een stuk minder auto’s rondrijden.

Het Oudekerksplein is al jaren autovrij en dat is een zegen. Van 7 uur ‘s morgens tot 12 uur ‘s middags mogen hier auto’s komen; daarna niet meer. In die tijd staat het hier vaak vol met toeleveranciers. Sommigen hebben een luid brommende koelinstallatie. Jammer, maar er is overheen te komen want meestal zijn ze na een half uur weer verdwenen. Ook staan hier heel geregeld busjes geparkeerd van opknapbedrijven, schilders, rioolontstoppers, enzovoorts en zo verder. Maar ach, als ze stilstaan stoten ze geen uitlaatgassen uit en maken ze geen lawaai. En natuurlijk verdwaalt er wel eens een auto of werken de vezips (verzinkbare palen, sorry, heb ik ook niet bedacht) niet en blijft alles openstaan. Ook dan vertoont er zich wel eens een auto, maar het is een uitzondering.

Op andere delen van de Wallen gelden weer andere regels. Welke? Ik zou het niet precies weten. Wel zie ik geregeld Duitsers, Roemenen, Fransen, Engelsen op de Warmoesstraat, Oudezijds Achter- of Voorburgwal en vraag me dan verbijsterd af hoe ze hier zijn geraakt. Navigatie wordt me dan uitgelegd. Maar dan nog vraag ik me af hoe idioot je moet zijn om met je auto het centrum van een grote stad met heel veel nauwe straten, stegen en grachten binnen te rijden. Waarom doe je zoiets?

Motie

Enfin de gemeente wil hier nu paal en perk aan stellen, begrijp ik. Uiteraard met een systeem van “intelligente” toegang. Alles is tegenwoordig intelligent, maar hoe het precies in z’n werk zal gaan is me nog niet helemaal duidelijk. Een beetje dom wellicht, maar in elk geval is het niks te vroeg. Al heel, heel lang geleden namelijk op 16 maart 1990 toen er net een nieuw college van B&W bestaande uit GroenLinks, PvdA, D66 en VVD was aangetreden, diende de CDA-fractie in de gemeenteraad een motie in. In de motie-Bruins Slot zoals hij in de loop de jaren zou gaan heten naar de toenmalige fractievoorzitter van het CDA in Amsterdam, werden B&W opgeroepen, na overleg met bewoners en bedrijven, binnen één jaar te komen met voorstellen over de mogelijkheden en consequenties van het autovrij maken van het Wallengebied. De motie werd met een overweldigende meerderheid aangenomen.

Enfin, zoals niet ongebruikelijk in Amsterdam was er een jaar later helemaal niks gebeurd. Toen namen buurtbewoners en -ondernemers zelf het heft in handen en sloten de boel af in de avonduren tijdens het weekend. Zo zorgden ze ervoor dat vanaf 15 juli tot 1 september 1991 het Wallengebied elke avond om acht uur door middel van 25 paaltjes werd afgesloten. Om twee uur ’s nachts gingen die er weer uit. Een hoge ambtenaar zei toen: ‘Ja dat was raar. Dat hoort niet door een particulier te worden gedaan. Dit is natuurlijk een taak van de gemeente.’

Gratis

Zo werd de gemeente Amsterdam in de zomer van 1991 letterlijk voor paal gezet. De afsluiting in de avondlijke en nachtelijke uren, waar later 35 duizend gulden voor werd uitgetrokken, werd geheel gratis verricht door buurtbewoners. En bovendien was het een doorslaand succes moest ook de gemeente concluderen.

Maar had dit tot gevolg dat de gemeente de boel ging aanpakken? Ben je gek! Alle details zal ik u besparen hoewel het best een smeuïg maar uiteraard ook zeer treurig verhaal is, (waarbij je opeens beseft waarom mensen niks meer met “de politiek” te maken willen hebben). Misschien vertel ik het later nog eens.

Het duurde nog tot 2002, tot er een nieuwe stadsdeel Amsterdam-Centrum aantrad, voor er een oplossing in zicht was. Het vergde nog weer eens vier jaar voor het daadwerkelijk zover was, maar toen was de eerste vezip op het Wallengebied een feit.

Inmiddels zijn we weer bijna vijftien jaar verder. Wie weet lukt het nu wel binnen één jaar.

Willem Oosterbeek, Wallenbewoner, doet in vijfhonderd woorden regelmatig verslag van het dagelijks leven vanuit de beroemdste buurt van Nederland.