Wat menigeen maar niet schijnt te begrijpen, is dat er ook gewoon mensen wonen op de Wallen. Mensen die hier eten, slapen, een biertje drinken, plezier maken of televisie kijken en die werken buiten de Wallen. Gewoon net als in de rest van Nederland, helemaal niks bijzonders. Mannen en vrouwen, mensen met en zonder kinderen, ouderen en jongeren.
Hoeveel het er precies zijn is niet bekend, maar het centrum van Amsterdam telt 85 duizend inwoners. Zo’n tien procent daarvan, ruim achtduizend woont in postcodegebied 1012. De Wallen vormen ruwweg de helft van postcodegebied 1012. Het Centraal Station, de Kalverstraat en het huis van de koning en de mevrouw die zich sinds kort koningin mag noemen op de Dam, is de andere helft. We mogen er dus met een gerust hart van uitgaan dat er zeker zo’n vierduizend mensen op de Wallen wonen.
Niet iedereen die hier op bezoek komt schijnt zich dat te realiseren. Sterker nog: het merendeel van de bezoekers denkt dat dit stadsdeel uitsluitend in het leven is geroepen als pretfabriek. En bij pret hoort krankzinnig gedrag, een idiote uitmonstering en luidruchtige aanwezigheid. Wat niemand in z’n hoofd zal halen om thuis te doen, gebeurt hier. Tegen de deur pissen, in de gracht springen of op handen en voeten over straat kruipen is heel normaal. Er bij lopen als een grote verklede lul, als een troep bavianen of slechts gehuld gaan in een minuscuul glitterbroekje: in het eigen dorp laten ze dat wel uit hun hoofd, maar hier is alles anders. Schreeuwen, zingen, lallen, de motor laten knetteren: op de Wallen mag alles.
Balans
Maar hoe zou het er in deze buurt uitzien al er geen mensen zouden wonen, als de buurt uitsluitend zou bestaan uit kroegen, bordelen, eethuizen en coffeeshops? Het is moeilijk voor te stellen, de Wallen zonder bewoners. Het blijft speculeren, maar de sfeer zou waarschijnlijk heel anders zijn. Nog idioter waarschijnlijk. En veel harder, rauwer en genadelozer.
Want met elkaar zorgen die bewoners er wel voor dat de Wallen een menselijk kantje blijven houden. Dat er tussen alle hoerenlopers, vrijgezellenparty’s, zuipschuiten en suf geblowde halve garen, mensen zijn die met boodschappen zeulen en die op straat een praatje met elkaar maken. Dat er volk is dat een beetje let op wat er op straat gebeurt. Dat er, kortom, sprake is van sociale controle.
Voor de gemeente is balans het toverwoord als het over deze buurt gaat. Er moet evenwicht zijn tussen wonen, werken en recreëren. Dat evenwicht is op dit moment ver te zoeken, waarbij vooral het recreëren de boventoon voert. Daarom zijn er aardig wat bewoners die erover denken hun biezen te pakken en te verhuizen. Een slechte zaak voor de buurt natuurlijk. De gemeente zou toch wat zuiniger moeten zijn op de bewoners die zo gek zijn veel, maar niet alle, overlast voor lief te nemen.
Ik las ergens dat er maar een tweede Amsterdam inclusief de Wallen moest worden gebouwd in de buurt van Schiphol of zo. Een speciale plek waar iedereen ongeremd uit zijn bol kan gaan. Misschien helemaal niet zo’n gekke gedachte.